Versplintering in de politiek, wat nu met de wet DBA?
Ruim een jaar nadat het rapport van de Commissie Regulering van Werk is verschenen, nuanceert voorzitter Hans Borstlap enkele belangrijke begrippen uit het rapport: “Het vaste contract de norm? Dat zal je mij nooit horen zeggen”. Albert Allmers van Finance Factor hoopt dat het onderwerp vervanging wet DBA hiermee weer prominent op het netvlies van politiek Den Haag komt en een belangrijk onderdeel wordt van de formatie.
Hans Borstlap, voorzitter van de Commissie Regulering van Werk, zegt dat hij wat ongelukkig is dat het begrip ‘werknemer tenzij’ in zijn rapport terecht is gekomen. Het gaat uiteindelijk om een gelijk speelveld, met basiszekerheden voor alle werkenden. Zonder dat er een hiërarchie is tussen verschillende contractvormen, zo legt hij uit in een aflevering van de podcastserie ‘Werken aan Nederland’. In gesprek met Roos Wouters (Werkvereniging) en Martijn Aslander vertelt Borstlap openhartig over het proces dat zijn commissie doorgemaakt heeft. Over hoe verschillende opvattingen in de breed samengestelde commissie verenigd moesten worden.
Vast contract de norm?
Een gelijk speelveld voor alle werkenden, met basisvoorzieningen voor inkomensderving als gevolg van arbeidsongeschiktheid en kennisveroudering, contractneutraal. Dat zijn voor Hans Borstlap de kernpunten van het advies van ‘zijn’ Commissie. En dat is net wat anders dan het vaste contract als de norm verklaren. “Deze spanning heb ik in de commissie behoorlijk gehad. Er is een stroming die zegt: de norm is het vaste contract. Je zult mij nooit horen zeggen ‘het vaste contract is de norm’.
Borstlap beschrijft de zoektocht van de commissie, waarin verschillende invalshoeken vertegenwoordigd waren. “Uiteindelijk hoor je ons zeggen dat we voor alle vormen van werk een gelijker speelveld willen en dat is – als je er goed over nadenkt – in feite de erkenning dat er niet één werkvorm superieur is aan de ander.”
“Er staat een zinnetje in het tweede deel van het rapport waar ik achteraf niet gelukkig mee ben: het zinnetje ‘werknemer tenzij’, waarbij de werkgever moet aantonen dat iemand een zzp’er is, want in beginsel is het een werknemer.” Dat ‘werknemer tenzij’ begrip uit het rapport wordt te gemakkelijk uit de context gehaald. Het heeft – vindt Borstlap – daarmee heeft een andere lading gekregen dan wat hem betreft de bedoeling was.
Dat de mening van Borstlap afwijkt van de andere leden van de Commissie, bleek in een eerder interview ook al. Albert Allmers van Finance Factor nodigde in mei 2020, samen met advocaat Petra Willems van LWYRS, Hans Borstlap en Hans Biesheuvel van ONL uit voor een gesprek (zie hier). De vraag ‘zzp-status: respecteren of reguleren’ stond daarin centraal.
In dat interview suggereert Borstlap dat er een grotere vrijheid ontstaat om een contractvorm te kiezen wanneer werknemers en zelfstandigen gelijk verzekerd zijn voor arbeidsongeschiktheid en fiscaal gelijk behandeld worden. Terwijl een aantal andere Commissieleden stellen dat de feitelijke manier waarop werkzaamheden uitgevoerd worden altijd bepalend is, los van wat iemand zelf wil.
Nu Borstlap enkele begrippen uit het rapport nuanceert, hoopt Allmers dat het onderwerp vervanging wet DBA hiermee weer prominent op het netvlies van politiek Den Haag komt. Het is wat hem betreft al teleurstellend dat de regulering van de zzp-markt doorgeschoven is naar een volgend kabinet. De Commissie Borstlap zag er niets in om de wet DBA te vervangen met een wet minimumbeloning en wet zelfstandigenverklaring en inmiddels zijn beide initiatieven van tafel. Allmers is hier blij mee. Maar wat moet er dan wel gebeuren?
De formatie
“Het stelsel van modelovereenkomsten is te ingewikkeld en ik heb geen enkel vertrouwen in de webmodule”, zegt Allmers. Hij wil dus dat er iets anders komt. “Ik maak mij oprecht zorgen over de versplintering in de politiek. Het feit dat nu met zeventien partijen rekening gehouden moet worden, is niet bemoedigend voor een eenduidige uitkomst. Immers, zelfs binnen mogelijke coalities zijn de meningen verdeeld. Gaan we naar meer flexibilisering of worden de mogelijkheden juist ingedamd? Mijn stelling is om bij de regulering van de zzp-markt onderscheid te maken tussen capaciteitsvraagstukken en kennisintensieve opdrachten, waarvoor unieke vaardigheden nodig zijn.”
De lessen van corona leiden tot een voortschrijdend inzicht inzake de wendbaarheid van niet alleen ondernemingen, maar ook van zzp’ers. “Voor interim-managers die hun persoonlijke ontwikkelingen centraal gesteld hebben en actief een netwerk onderhouden, is hun zelfstandig ondernemerschap evident. Beschouw hen dan ook als zodanig,” bepleit Allmers, “en schaar niet alle zzp’ers onder één noemer.”
Terug naar het recente interview met Borstlap. Het denken over de arbeidsmarkt van morgen is bij hem niet gestopt na het verschijnen van het rapport. Hij is ervan overtuigd dat de aanbevelingen uit het eindrapport van de Commissie Regulering van Werk een belangrijke rol spelen in de aankomende formatie. Volgens hem wordt het rapport gezien als leidraad voor hervormingen van de arbeidsmarkt. “Ook veertien maanden nadat het rapport is uitgebracht, ligt het nog steeds niet in een la. Ook niet in de bovenste la, maar op tafel.”
Het volledige gesprek van Roos Wouters en Martijn Aslander met Hans Borstlap is hier terug te luisteren.
De podcast van het gesprek in mei 2020 tussen Hans Borstlap, Hans Biesheuvel, Petra Willems en Albert Allmers is hier te beluisteren.