Digitale transformatie is een wens van veel financieel directeuren. Zij ervaren echter een gebrek aan expertise van de finance professional om data gedreven te worden. De traditionele finance professional moet ook transformeren naar een nieuwe rol met analytische en communicatieve eigenschappen. Volgens Albert Allmers schuilt er wel degelijk een creatief, intellectueel mens in de finance professional.
De jaarlijkse Fintech Barometer 2021 van Visma Onguard toont aan dat veel financieel directeuren fors willen inzetten op digitale transformatie. Bijna driekwart (72%) wil graag dat hun organisatie binnen nu en drie jaar volledig data gedreven is. Bij 58 procent van de financiële afdelingen kwam de digitale transformatie al in een stroomversnelling door de coronapandemie.
Gebrek aan expertise
Op dit moment merkt echter een derde van de CFO’s (31%) dat een gebrek aan expertise in dataprocessen en –analyses de grootste belemmering is om data gedreven te worden. Waar de gemiddelde CFO dan in zijn team naar zoekt? Eigenschappen waar financiële medewerkers volgens hen in de toekomst over moeten beschikken zijn: analytisch vermogen (36%), communicatievaardigheden (35%) en leiderschapskwaliteiten (31%).
Volgens Albert Allmers, directeur van FinanceFactor, zijn die drie gewenste eigenschappen niet nieuw voor finance professionals. Alleen waren deze niet eerder zo sterk verbonden aan de invulling van diens veranderende rol binnen bedrijven. De executive finance professional is al lang niet meer degene die de financiële facetten van een bedrijf beheert, maar steeds meer een strategisch partner. “Ik zie straks een finance organisatie die niet meer bestaat uit hardcore finance professionals,” betoogt hij. “De boekhouding wordt geautomatiseerd en systemen zijn in staat om met intelligente output te komen. Organisaties zoeken dus niet meer het typisch ‘blauwe menstype’ dat met cijfers en structuren bezig is, maar steeds meer een ‘geel menstype’ waarbij analyse en creatief denken voorop staat. Dat betekent dat hun achtergrond ook wiskunde of scheikunde kan zijn, met analytische eigenschappen.”
Dit was vroeger ondenkbaar volgens hem. Technologische innovatie en digitalisering hebben een grote impact op de rol van de finance professional. Door de integratie van IT-oplossingen in financiële processen gaat de traditionele financiële control rol steeds meer richting informatisering. Met behulp van systemen en op basis van algoritmes worden afwijkingen gesignaleerd en kan bijgestuurd worden. Allmers: “Dan spreek je eigenlijk niet meer over financiële data maar over business intelligence. Zorgvuldige interpretatie wordt een nieuwe kerncompetentie. Als finance professional ben je de navigator die de CEO helpt met de coördinaten waar de organisatie moet uitkomen. Je bevindt je op het snijvlak van finance, IT en strategie. In dat nieuwe speelveld krijgen finance professionals een sleutelrol bij digitale transformaties, omdat zij per bedrijfsonderdeel de effecten en risico’s van investeringen inzichtelijk kunnen maken. Het managen van de driehoek processen-systemen-mensen is cruciaal in deze nieuwe rol, die evolueert en ook nieuwe competenties vraagt.”
Organisaties kunnen wel willen dat de nieuwe finance professional over een creatieve intellectuele kant beschikt, maar in welke mate beantwoorden zij aan dit profiel? “Recent gaf ik een workshop bij een klant over de toekomstige functie van de controller,” vertelt Allmers. “Daarin constateerden we dat de denkpatronen van mensen niet zonder meer veranderen. Mijn overtuiging is dat iemands waarden bepalend zijn of deze succesvol kan innoveren. Ook al zijn diens drijfveren en waarden nog onbewust, de ontwikkeling naar de nieuwe finance professional is zeker mogelijk. Voorheen was de kerntaak van de controller registreren vanuit regelgeving. De linker hersenhelft, goed voor vaardigheden als feitelijk en rationeel, staat dan constant aan. Logisch redeneren, ordenen en formaliseren zijn de bijbehorende competenties. In de nieuwe rol gaat de controller aan de slag met data en cijfers die hij/zij voor zich laat werken. Dat vraagt intuïtie, creativiteit en nieuwsgierigheid, de rechter hersenhelft wordt geactiveerd. De bewaker en specialist wordt zo onderzoeker en uitvinder. De finance professional groeit op deze manier van iemand die intern gericht was en waar de relatie en toewijding overheerst, naar iemand met een externe focus en onafhankelijkheid die meer richting ondernemerschap gaat en prestatiegericht is.”
In de ervaring van Allmers is de combinatie finance-IT nog niet gebruikelijk en zijn mensen moeilijk te vinden. Er ontstaat een soort superprofessional, waarin finance kennis en achtergrond in combinatie met gevoel voor technologische ontwikkelingen essentieel is om succesvol te zijn. Het technische en creatieve aspect betekent overigens zeker niet dat deze nieuwe professional vooral de jongere is. Volgens Allmers kunnen ook mensen van 50 of 60 jaar met een sterk en passend waardenprofiel nog prima transformeren in hun rol.
Of deze ontwikkelingen aanleiding vormen voor opdrachtgevers om een interim-professional aan te trekken als katalysator om de digitale transformatie te versnellen of omdat de expertise niet in huis is, betwijfelt Allmers. “Ik zie nu geen toegenomen vraag naar interim-professionals op dit vlak. Men wil de kennis juist zelf in de organisatie opbouwen en vasthouden. Een permanente invulling is gewenst en organisaties zijn dan bereid iets langer te zoeken naar de perfecte kandidaat. De grote organisaties zetten zelfs aparte divisies op in data & AI en bereiden zich zo voor op een toekomst van business control naar business intelligence.”